De bezoekersrijen voor beroemde kunstwerken worden steeds langer, we gaan er massaal op af. Maar wat kost het maken van zo’n meesterwerk de kunstenaar zelf, persoonlijk en professioneel? Dat vertelt de fascinerende kunstenaarsroman Het Meesterwerk van Emile Zola, over werken, (over)leven en connecties van kunstenaars in 19e-eeuws Parijs. Met alle intriges, pronkzucht van opdrachtgevers, concurrentie om een plek in de Salon en de bureaucratie van de Académie des Beaux Arts.

Froukjes bezoek aan het museumhuis van Gustave Moreau bracht Corien het boek Het Meesterwerk in herinnering (zie blog van vorige week (https://museumclub.nl/huismusea/gustave-moreau/). Zij herinnert zich vooral een meeslepend, uren slurpend leesavontuur, met Maps binnen handbereik, leunstoelreizend door en om Parijs. Froukje zet het op de leeslijst voor lange winteravonden.

De roman Het Meesterwerk van Emile Zola (1886) vertelt het verhaal van een groep kunstenaars en hun strijd met de academische school. Hoofdpersoon is Claude Lantier, waarin Zola kenmerken van Manet, Monet, maar vooral van zijn jeugdvriend Cézanne gebruikt. Claude is een ambitieuze en getalenteerde jonge kunstenaar uit de Provence die naar Parijs komt om de kunstwereld te veroveren. Terwijl zijn jeugdvriend Pierre Sandoz (Zola zelf) uitgroeit tot een succesvol romanschrijver, wordt de originaliteit van Claude bespot op de Salon en raakt hij verloren in een gedoemde obsessie voor één groot schilderij. Als ‘artiste maudit’ offert hij het leven – zijn model en vrouw Christine en hun zoontje Jacques – op voor de kunst.
Emile Zola
Schrijver en journalist Emile Zola (1840-1902) wordt gezien als de belangrijkste vertegenwoordiger van de school van de naturalisten. Nu kunnen de naturalisten zich soms wat verliezen in beschrijvingen. Dus Het Meesterwerk in 19e-eeuwse taal lezen – daar moet je echt zin in hebben. Ook in de recentere vertaling uit 2020 wil het wel eens wijdlopig worden. Laat je tijdsbesef los en laat je meevoeren door de prachtige teksten, of lees de ruim 450 pagina’s in porties met af en toe wat diagonaal lezen. Boeiend blijft het.
Op de achterflap van het boek geeft Trouw een kernachtig oordeel:

De flaptekst meldt ook Julian Barnes Het meesterwerk ‘de beroemdste roman over kunst’ vindt, die een uniek inzicht biedt in Zola’s schrijverscarrière en zijn relatie met de impressionisten. Zola beschrijft hun strijd met de Académie, de natuur, en het bloed, zweet en de tranen die het maken van elk kunstwerk met zich meebrengt. Een bijzonder boek over een groep kunstenaars die uitgroeide tot een zeer invloedrijke stroming in de kunstgeschiedenis: het impressionisme.
Uitgave 2020, https://www.uitgeverijoevers.nl/p/emile-zola-het-meesterwerk/
Meer over de strijd tussen de schilders, de stromingen en de Salon in de tijd van Zola:
zie ook: