De bedoeling was eigenlijk het fantastische gebouw van de Fondation Louis Vuitton in Parijs te bekijken. Dat er nou toevallig een tentoonstelling van Warhol en Basquiat was, ach. Been there, done that. Dachten we. Maar het bleek hier om hun samenwerking uit 1984-1985 te gaan. Honderdzestig gezamenlijke doeken plus wat werk van tijdgenoten. Een absoluut cadeau! Afgezien dan van al die mensen die in de weg liepen.
Jean Michel Basquiat (1960-1988) en Andy Warhol (1928-1987) waren medio jaren tachtig vaak ’s middags in hun atelier te vinden om aan hun gezamenlijke doeken te werken.
Collega Keith Haring zag de samenwerking en vriendschap tussen Warhol en Basquiat van dichtbij. Hij beschreef het als een ‘conversation occurring through painting, instead of words,’ twee geesten die samen een ‘third distinctive and unique mind’ creëerden. Het begon met de jonge Basquiat die iets toevoegde (vaak een politieke boodschap) aan werken van Warhol, de oudere gevierde kunstenaar. Maar het mondde uit in echt gezamenlijke werken. Warhol zei hierover: ‘I think those paintings we are doing together are better when you can’t tell who did which parts’
De belofte van de tachtiger jaren van Ronald Reagan, beeldt Warhol uit in China Paramount: economische groei en samenwerking met China. Basquiat voegt daaraan Afro-Amerikaanse gezichten toe, de mensen die uitgesloten zijn van die groeibelofte.
Kunst en cultuur wordt serieus genomen in Frankrijk. Hier legt een Franse moeder geduldig en uitgebreid uitleg aan haar dochter.
Veel van de doeken zijn groot, heel groot. Dat moet ook wel als je quatre-mains schildert en elkaar niet in de weg wilt zitten.
Het was druk. Kennelijk waren er veel internationale toeristen die wel speciaal voor Basquiat en Warhol hier naar toe kwamen. ‘Dit is normaal voor een vrijdag,’ vertelt een suppoost me. ‘Op zaterdag is het nog drukker en ’s zondags kun je bijna geen voet verzetten.’
Temidden van alle drukte klinken er ook nog voortdurend alarmbellen. Na een tijdje krijg ik in de gaten dat dat soms mijn schuld is. De beveiliging staat waarschijnlijk iets te strak afgesteld, want echt, ik leunde nergens tegenaan hoor. En de geschrokken Franse dame naast mij ook niet. We maken ons samen uit de voeten.
Een Amerikaanse toeriste vraagt op gebiedende toon: ‘where is the Campbell soup?’ bij het zien van het onderstaande schilderij. Gebeurt vast elke dag wel een keer.
De tien boksballen die samen Last Supper vormen, heeft de katholieke Warhol beschilderd met het gezicht van Jezus (geleend van Da Vinci’s Avondmaal).
Basquiat schilderde er het woord ‘Judge‘ overheen. Voor hem staat de bokswereld voor de helden van de Afro-Amerikaanse gemeenschap. Letterlijk of figuurlijk opboksen tegen geweld en racisme in de sombere tachtiger jaren.
Als Andy Warhol in 1987 onverwacht overlijdt, maakt een geschokte Basquiat deze grafsteen voor hem.
SAMENWERKINGEN
Basquiat en Warhol werkten af en toe ook met anderen samen, zoals met Keith Haring, Michael Halsband and Francesco Clemente. Om een goed beeld van de New Yorkse kunstscene in de tachtiger jaren te geven, zijn ook enkele werken van hen te zien.
Samen met Francesco Clemente maakten de twee mannen het onderstaande doek. Clemente schilderde de verwilderde gezichten, Basquiat voegde onder meer ‘Origin of Cotton‘ toe, waardoor de gezichten veranderen in opgejaagde slaven.
Het gebouw is groot, zo groot dat ik het niet allemaal red om alle dichtbevolkte etages te bekijken. De bovenste etage valt af (evenals het schijnbaar prachtige uitzicht ), ik ga op zoek naar de uitgang.
We kwamen immers eigenlijk voor het gebouw, het meesterwerk van Frank Gehry.
Architect Frank Owen Gehry (Toronto 1929) kan als negentiger op een enorme staat van dienst èn veel prijzen bogen. Deze vertegenwoordiger van het deconstructivisme werd onder meer beroemd met zijn spraakmakende Guggenheim Museum in Bilbao. En nu is er sinds 2014 dit gebouw van 11000 m² in het Parijse Bois de Boulogne. Jammer dat de zon niet scheen bij ons bezoek, dat zou vast een fascinerend lichtspel geven. Anderen hadden meer geluk, dan ziet het er zò uit:
Gehry ontwierp dit museum opdracht van Bernard Arnault, rijkste man ter wereld en baas van LVMH (Louis Vuitton Moët Hennessy). Moet prettig zijn voor een architect, zo’n opdrachtgever met onpeilbaar diepe zakken. De inspiratie voor dit bouwwerk vond Frank Gehry in het glazen Grand Palais in Parijs. Het eindresultaat lijkt op een reusachtig glazen zeilschip dat met bolle zeilen de elementen trotseert, met stromend water en al. Bouwkosten € 100 miljoen.
Ook het interieur levert verrassende beelden op.
Tot slot een gepast eerbetoon aan Gehry’s meesterwerk.
Vandaag is het meer een schip op de woelige baren.
Fondation Louis Vuitton
Basquiat x Warhol. Painting Four Hands, t/m 28 augustus 2023
8 Avenu du Mahatma Gandhi, Paris
https://www.fondationlouisvuitton.fr/en/events/basquiat-x-warhol-painting-4-hands