Klein maar fijn, heel fijn, dat is de expositie van Kimsooja in de Lakenhal. De Koreaanse kunstenares is van vele multidisciplinaire markten thuis, maar logischerwijs gaat het hier in de Lakenhal vooral om haar textielwerk. In het bijzonder de bottari’s, traditionele Koreaanse spreien. De kleurrijke bundels die hier te zien zijn, vertellen een verhaal van thuis zijn, familie, vertrek en bewegingsvrijheid. En dat alles in een 17e eeuws gebouw, met een lichtval die de sfeer van Rembrandts jonge jaren oproept.
In de eerste tentoonstellingszaal zijn twee films uit Kimsooja’s Thread Routes-serie te zien, met beelden van traditioneel textielwerk uit China en Marokko.
En in de aangrenzende zaal staat de monumentale installatie Meta Painting. Volgens de beschrijving reflecteert Kimsooja daarmee op de schilderkunst als kunstvorm. Zelf zien we in de onbewerkte doeken meer een nieuw begin. De doeken waarvan Kimsooja felgekleurde bottari’s (bundels) maakt, staan voor het leven, voor alles wat je meeneemt als je vertrekt. Bundels waarin op den duur je hele leven zit.
Onbeschreven bundels moeten dan toch een nieuw leven zijn? Een ongeboren begin van een bundel die nog gevuld moet worden?
Of komt dat nieuwe-begin-gevoel door de plotselinge lente die op deze zaterdag uitbundig heerst hier in Leiden?
Na flink wat zoeken vinden we de volgende ruimtes. Daar wordt de link gelegd tussen de textielgeschiedenis van Leiden en interventies van Kimsooja’s hand, vooral aan de hand van haar prachtige bottari’s.
In de stemmige 17e eeuwse zalen vol voorouders vinden we op verschillende plekken veelkleurige bottari’s, geknoopte bundels van Koreaanse bedspreien waarin persoonlijke bezittingen worden vervoerd. ‘To wrap the bundle’ betekent in het Koreaans dat een vrouw het huis verlaat, dat het leven verandert, dat je verhuist. Met je spullen ingepakt in de bundel. Kimsooja vertelt hierover in de film My Body is a Needle (zie onderaan).
In Deductive Objects-Bottari Cart (2007) hierboven zitten de bottari’s in ouderwetse Franse transportkar voor stokbroden.
Deze neem ik mee naar huis!
Zo’n prachtige sprei uitvouwen, betekent thuis zijn, liefde, stabiliteit. Dichtvouwen betekent vertrek en onzekerheid. Het leven uitvouwen dus, of opvouwen en als een zwerver de doeken met misschien nog de geur van vroeger, je oude huis, ouders of geliefde meenemen. Daarmee verwijst Kimsooja’s werk niet alleen naar migratie in het algemeen, maar hier ook speciaal naar de vele textielmigranten uit vroeger tijden.
Op de foto Cities on the Move – 2727 km Bottari Truck (1997-2001) zit Kimsooja op een stapel bottari’s in de laadbak van een vrachtwagen. De wagen rijdt langs alle huizen waar ze in haar jeugd woonde. Kimsooja werd in 1957 geboren in Zuid-Korea en woont in Parijs en Seoul. Haar werk was eerder te zien op talloze locaties en in musea over de hele wereld, waaronder vele solotentoonstellingen.
Voor De Lakenhal maakte de kunstenaar ook nieuw werk. Hier in de gouverneurszaal zijn dat haar stalen van Koreaans textiel. We mogen als hedendaagse staalmeesters de stoffen keuren (met handschoentjes aan) onder het toeziend oog van de oude gouverneurs.
Wel jammer: de verschillende ruimtes van de expositie zijn lastig te vinden. ‘Dat komt ook omdat het museum bestaat uit verschillende gebouwen en uitbreidingen,’ zegt de vriendelijke vrijwilliger die ons de weg wijst. Waarna we prompt opnieuw verdwalen.
We zien dat dat meer mensen overkomt…
Heel erg is dat verdwalen ook weer niet, want de Lakenhal is een fantastisch gebouw uit 1640, waar het beroemde Leidse Laken gekeurd werd. Als de textielindustrie verdwijnt, kent het gebouw nog een korte carrière als ziekenhuis en sinds 1874 is het een museum. Namen van zalen herinneren nog aan de oude functie : Gouverneurskamer, de Stempelkamer, de Werkmeesterskamer en de Grote en Kleine Pers.
We kunnen de Lakenhal niet verlaten zonder een blik op het werk van de beroemdste Leienaar: Rembrandt zelf. Tot en met 16 juni 2024 zijn de vroege schilderijen van de Vier Zintuigen hier te zien (het vijfde is nog altijd zoek).
En dan lokt het terras. Daar is het nog heerlijk rustig op deze eerste zonnige dag in het jaar, terwijl in de rest van Leiden de lente ontploft in een golf toeristen en bewoners op terrassen en in bootjes.
Kimsooja uitgebreid aan het woord over haar kunst en haar bottari’s: klik hier
Museum De Lakenhal
Kimsooja – Thread Roots – t/m 21 juli 2024
Oude Singel 32, Leiden
Een heel goed verslag van onze bevindingen gisteren in de Lakenhal. Een indrukwekkend gebouw vol geschiedenis dat ook het moderne weet te verenigen met het verleden.
Kimsooja is daar geweldig in geslaagd door de kleurrijke, prachtige bottari’s. Zij maakt ook gedwongen verplaatsingen rijk en kleurrijk.
Prachtig Froukje!