Het Groote Museum van Artis

Artis in Amsterdam heeft weer een museum. En wat voor museum, het na 75 jaar heropende Groote Museum is een lust voor het oog. Het gebouw is op zichzelf al prachtig, zo fotogeniek als je je maar kunt wensen. Maar ook de tentoonstelling is verrassend. Kunstenaars, vormgevers en wetenschappers werkten er samen aan. En dat kun je zien, het is echt een feestje.

De eerste aanblik als we de Westzaal inlopen is er eentje van blije verwondering.

Dit is niet zomaar een natuurhistorisch museum vol stoffige opgezette dieren en oeroude walviswervels. Dit is natuur, kunst en technologie die samensmelten tot een oogstrelend, schitterend vormgegeven geheel. Rond 1900 zag het er heel anders uit.

Het Groote Museum dateert uit 1855, toen een natuurhistorisch museum vol lopgezette dieren, skeletten, insecten, fossielen en gesteenten. Het gebouw diende ook als hoofdingang van Artis. Door geldgebrek werd het in 1947 gesloten. Maar in mei 2022 werd het – in een fraai nieuw jasje – opnieuw geopend door koningin Máxima.

Laten we bij het begin beginnen, het thema in dit museum is: alles is met elkaar verbonden in de natuur.

Rond en rond, the circle of life of hoe je het ook wilt noemen: we zijn er allemaal onderdeel van, vertelt de introductievideo. Vanaf het moment dat we ontstaan tot het moment dat we weer uiteen vallen en opgaan in de natuur.

Dat geldt ook voor deze vos, die op zijn poëtische doodsbed tot stof zal vergaan.

En voor dit babyolifantje, dat helaas twee maanden te vroeg werd geboren.
Verderop worden we eraan herinnerd dat onze huid ons grootste orgaan is. En dat geldt ook voor veel dieren.

Er is ook aandacht voor de mens en zijn/haar rol in de natuur.
Daar sta je dan, met je 9 meter darm…

Ooit zal de mens hier misschien verwonderd naar kijken: ‘joh, hadden we vroeger een rechte nek?’

Van de mens naar de robot is maar een kleine stap in het grote geheel.

In de bijbehorende audio wordt de vraag gesteld: mag je een robot slaan? En een puppy dan? Waar houdt de mens of het dier op en waar begint de robot? En andere ethische dilemma’s.

Natuurlijk ligt de nadruk in dit museum op dieren, en gelukkig ontbreken deze schattige en vrolijke exemplaren niet.

Terwijl we verrukt naar deze eekhoorn kijken, klettert er opeens een donderende regenbui op het dak. Of toch niet?
‘Nee, het is een soundscape ,’ vertelt de gids ons. Gemaakt door kunstenaar Pablo Lamar die de bezoeker op ongeplande momenten op het geluid van regen, afbrekende gletsjers, denderende treinen of een lachende vrouw trakteert. Kan even schrikken zijn.

Regen of niet, het is zeker geen straf om even naar het dak en plafond te kijken.

Prachtig gerestaureerd, zo moet het plafond er voor de oorlog uitgezien hebben.
Alleen, hoe komt die giraf boven?

En ja, de bomen groeien hier tot in de hemel, of in elk geval tot in het plafond.

Het wonder van de planten. Ze zijn zelfvoorzienend. Ze laten makkelijk los. Ze zijn verbonden.

Vanzelfsprekend lopen we ook even door de ‘geurtunnel’, bedacht door geurexpert Ton van Harreveld, om de bezoeker via vele geuren in contact te brengen met zijn lange termijn-geur-geheugen. En de herinnering of emotie die het oproept te ervaren. Wil niet echt lukken bij ons, we menen alleen koffie en WC-eend te herkennen, maar zeker is dat niet.

Naast de mooi gerestaureerde delen, zien ook de nieuwe toevoegingen aan het museum er uit om van te watertanden. Zo zagen we een adembenemende lamp in het trappenhuis bij de ingang. En nog eentje in de centrale hal.

Opeens is het zes uur. We hebben een uurtje rondgelopen, maar het museum gaat nu sluiten. Onze eerste indruk: visueel overweldigend. We komen nog terug om uitgebreid alle filmpjes en interactieve onderdelen te doen. We haasten ons naar buiten, naar het Artisplein. Daar staan de camerawagens en microfoons in de aanslag, want hier wordt bij mooi weer de RTL-talkshow Renze opgenomen.
Tijd om op het terras neer te strijken.

Het Groote Museum
Artisplein, Plantage Middenlaan 41
Amsterdam
https://www.grootemuseum.nl/nl