Dior

Wegens corona afgeblazen. We zijn het bijna vergeten, maar in het Covid-tijdperk sneuvelde de grote Dior-tentoonstelling van het Haagse Kunstmuseum. Gelukkig was het uitstel en geen afstel en zijn de verfijnde creaties van Christian Dior en zijn opvolgers nu eindelijk te zien. We gaan op zoek naar de rode draad die de Dior-ontwerpers van 1943 tot nu verbindt.

Christian Dior (1905-1957) werd geboren in Normandië en verhuisde later met zijn ouders naar Parijs. Als zoon van gefortuneerde ouders – die niet per sé hoefde te werken – begon hij zijn studie politicologie. Maar zijn interesse ging meer uit naar architectuur, kunst en kledingontwerpen. Korte tijd runde hij een galerie voor opkomende kunstenaars zoals Dali, Max Ernst en andere avantgardisten. Op verzoek van zijn ouders stond de naam Dior niet op de gevel. Het had een mooi leven kunnen worden, ware het niet dat de beurskrach in 1929 het familiekapitaal deed verdampen.

Er zat niets anders op dan werk te gaan zoeken. Eerst als modetekenaar en in 1942 als ontwerper bij een modehuis waar ook Pierre Balmain werkte. Met hulp van een investeerder opende Dior in 1946 een eigen modehuis op het inmiddels vertrouwde adres Avenue Montaigne nummer 30 in Parijs.

Zijn eerste collectie was een schot in de roos. De New Look met de smalle tailles en uitlopende rokken werd geboren in 1947 en was een verademing die met gejuich werd begroet na jaren van strenge oorlogsmode.

Beroemdheden en andere rijke cliënten stroomden toe, waaronder de hertogin van Windsor, Marlene Dietrich (‘no Dior, no Dietrich’ was haar motto), Marilyn Monroe, Margot Fonteyn en Grace Kelly, voor wie hij deze avondjurk ontwierp. De bloemen die we zien waren favoriet motief van Christian Dior, ze keerden in elke collectie terug.

Christian Dior was een verlegen, bijgelovige en bescheiden man die volgens fotograaf Cecil Beaton veel weg had van een plattelandsdokter. Maar dan wel een dokter die het zakeninstinct van zijn vader had geërfd en die moeiteloos de Amerikaanse markt wist te veroveren. Zijn belangrijkste bewonderaarster daar was Mrs Parke Firestone, die regelmatig kleding liet maken. Als zij zelf niet naar Parijs kon komen, kreeg ze tekeningen en stukjes stof om haar te helpen met kiezen.

Bijzonder is deze trouwjurk, in 1957 gemaakt voor de Venetiaanse Margherita Mozetti. Veertig jaar later droeg haar dochter de jurk bij haar eigen huwelijk.

Aan Christian Diors zegetocht kwam onverwacht een einde in oktober 1957. De wereld stond even stil aan de Avenue Montaigne toen het onvoorstelbare nieuws doordrong dat Dior (52) in Italië overleden was aan een hartaanval .

Het Franse journaal over zijn onverwachte heengaan:

https://www.ina.fr/ina-eclaire-actu/video/afe04016480/la-mort-du-grand-couturier-christian-dior

Twee jaar voor zijn dood had Dior een 19-jarige assistent aangenomen. Hij heette Yves Saint Laurent en moest nu, 21 jaar oud, het roer overnemen om in 1958 zijn eerste collectie Trapeze te presenteren.

Maar Saint Laurent was geen lang leven beschoren bij Dior. Toen hij in 1960 in militaire dienst moest, en na 20 dagen een zenuwinzinking kreeg, kon hij niet terugkeren bij Dior. In zijn plaats trad Marc Bohan aan, die bijna 30 jaar de scepter zou zwaaien.

Een hele prestatie in de altijd om verandering schreeuwende modewereld. Bohan bleef trouw aan de lijn van Dior: vrouwelijk, licht conservatief maatwerk soms met een knipoog naar de New Look. Het vond gretig aftrek bij de rijke clientèle, maar zijn naam was buiten de modewereld vrij onbekend.

In 1984 werd Dior overgenomen door het LVHM-concern. Bohan maakt nog altijd furore met zijn haute couture, maar de verkoopcijfers van de prêt-à-portercollecties bleven achter. Vijf jaar later vertrok Bohan en was het aan de Italiaanse Gianfranco Ferré om de erfenis van Dior te koesteren in de negentiger jaren (1989 – 1996).

Waarschijnlijk zou Monsieur Christian heel blij geworden zijn van de bloemen in dit Ferré-ontwerp gemaakt in de tijd het supermodellentijdperk aanbreekt.
Ferré werd in 1996 weer opgevolgd door de flamboyante Britse John Galliano die een jonger publiek moest aantrekken. Ook hij hield van bloemen.

Hij gaf weer een heel eigen draai aan de Dior-look.

Maar hij ontwierp ook deze beruchte negligé-jurk voor Lady Di.

In 2011 werd Galliano ontslagen wegens antisemitische uitspraken tijdens een heftige kroegentocht. Hij werd opgevolgd door de Belg Raf Simons die voor het Festival de Cannes Nicole Kidman mocht kleden.

Simons verliet het bedrijf in november 2015.
En toen was het tijd voor de eerste vrouwelijke artistiek directeur. 2016 werd het jaar van de Italiaanse Maria Grazia Chiuri, afkomstig van Valentino.

Ook zij gaat op haar eigen manier om met de erfenis van Monsieur Christian. Zo zien we haar interpretatie (links) naast die van de meesters New Look (rechts). Soms met een knipoog, zoals bij deze avondjurk Tarot uit 2017, die niet alleen naar de romantische snit van Christian Dior verwijst, maar ook naar zijn voorliefde voor Tarot. Hij liet bij elke beslissing een waarzegster of tarotlezeres komen.

We zouden het bijna vergeten, maar het huis Dior ontwerpt ook sieraden. Aan het einde van de tentoonstelling schitterde de costume jewelry ons tegemoet.

Wat verder opviel: er waren maar heel weinig broeken te zien, Dior blijft kiezen voor de vrouwelijk zwierige rok.
Tijd om onze hoeden op te zetten en naar onze lunchafspraak te gaan.

Prachtige documentaire over de geschiedenis van Dior is Inside Dior

Kunstmuseum Den Haag

Dior – A New Look – t/m 26 januari 2025
Stadhouderslaan 41, Den Haag
https://www.kunstmuseum.nl/nl/tentoonstellingen/dior-new-look