We kennen Oscar Wilde vooral van zijn toneelstukken, zijn bekende citaten en natuurlijk van het beruchte proces in Londen. Maar uit welk nest kwam het extravagante genie dat Oscar Wilde heette? Een bezoek aan het huis waar hij opgroeide in Dublin werpt licht op zijn jeugd temidden van de Ierse elite.
De man die ons ontvangt in het Oscar Wilde House blijkt niet zomaar een vrijwilliger te zijn. Het is directeur Martin Burns die ons ruim een uur lang met zo’n gloedvolle passie vertelt over de schrijver dat we vermoeden dat hij hem gekend heeft. Hij neemt ons mee via de voormalige patiënteningang naar de spreekkamer van Oscars vader William, waar medische instrumenten naast Oscars boeken in de kast liggen.
We staan in de werkkamer van Sir William Robert Wills Wilde (1815–1876), een wereldberoemde oog- en oorarts die patiënten uit de hele wereld ontving en een knighthood ontving. Al was William niet zo extravagant als zijn zoon Oscar, van onbesproken gedrag was ook hij niet. Toen hij trouwde had hij al enkele kinderen bij een andere vrouw. Hij stond ooit voor de rechter wegens een buitenechtelijke affaire en aan het einde van zijn carrière wegens ‘grensoverschrijdend gedrag’ zoals dat nu heet.
Toen Oscar bijna een jaar was verhuisden William en zijn vrouw Jane naar het huis aan Merrion Square, nu het Oscar Wilde House. Oscar vertelde altijd dat hij hier geboren was, omdat zijn werkelijke geboortehuis een paar straten verderop in een iets eenvoudigere buurt stond.
De familie woonde hier met drie kinderen, een kindermeisje, een gouvernante en zes bedienden. Dat laatste was nodig, want William en Jane ontvingen vaak en graag de elite van Dublin. Moeder Jane Wilde was dichteres en vertaler, ze schreef onder het pseudoniem Speranza. Ze was een fervent nationaliste en deelde met haar man een grote interesse in Ierse folklore en volksverhalen. Ze sprak zelf tien talen en leerde Oscar en zijn broer Willy als kleutertjes al Grieks.
De ontvangsten en diners in huize Wilde waren beroemd, net als de literaire en politieke discussies die in Speranza’s salon gehouden werden. Wie meetelde in Dublin wilde hier gezien worden.
Zelfs toen Oscar al in zijn studentenhuis woonde, bezocht hij de salons nog regelmatig.
De slaapkamer van Oscar en zijn broer op de bovenetage keek uit op Merrion Square Park, een afgesloten buurtpark zoals je ook in Londen veel ziet. Oscar en zijn broertje en zusje speelden hier vaak, waarschijnlijk wisten ze wel dat alleen welgestelde buurtkinderen hier mochten komen.
Nu zie je vanuit de slaapkamer het beeld van Oscar Wilde, languissant op een rots hangend. Luisterend naar de kinderstemmen in de speeltuin die tegenwoordig the Selfish Giant Playground heet, naar een sprookje dat Oscar schreef in 1888.
Heel veel meubels uit Oscars tijd zijn er niet meer, maar het moet destijds een prachtig uitnodigend huis geweest zijn.
Op zijn tiende verliet Oscar dit huis om naar kostschool en later naar Trinity College Dublin en Oxford University te gaan. De familie bleef hier aan Merrion Square wonen tot Sir William Wilde overleed in 1876. Hij liet weinig geld na en Speranza en zoon Willy leefden verder in relatieve armoede.
Oscar was intussen door zijn opvallende persoonlijkheid en kleding een begrip in het studentenleven geworden. Een dandy, maar beslist geen pushover. Lang, stevig en getraind als bokser versloeg hij menig uitsmijter. Met zichtbaar plezier memoreert directeur Martin Burns hoe beschamend het voor een uitsmijter was om te verliezen van ‘the poet.’
Ondanks alles lukte het Oscar om als beste van zijn jaar af te studeren en een dubbele graad in klassieke letteren te behalen in Oxford.
Na zijn afstuderen verhuisde hij naar Londen om romans, poëzie en recensies te schrijven, zonder veel succes. Wel werd hij met zijn briljante conversatie en eruditie een gewilde gast in de kringen die er toe deden. Hij gaf vrouwelijke bewonderaars les in literatuur, wat hem nog populairder maakte in een tijd dat vrouwen niet mochten studeren.
In 1884 trouwde hij met Constance Lloyd met wie hij twee zonen kreeg.
Vanaf 1890 keerde het tij, vier opeenvolgende toneelstukken maakten hem de meest succesvolle schrijver van zijn tijd. Oscar genoot ervan, zoals Stephen Fry liet zien in de film ‘Wilde’ (zie clip).
Op het hoogtepunt van zijn roem begon Oscar een woeste affaire met schrijver en dichter Lord Alfred Douglas (bijgenaamd Bosie). Door toedoen van Alfreds wraakzuchtige vader – markies van Queensbury – volgde in 1895 een rechtszaak die flink escaleerde. Oscar werd veroordeeld tot twee jaar ‘hard labour‘, iets wat volgens zijn advocaat ‘people from your class do not survive.’
Maar Oscar overleefde, zij het ternauwernood. Hij vluchtte naar Frankrijk en veranderde zijn naam in Sebastian Melmouth. Zijn ouders waren inmiddels overleden en zijn ex-vrouw en kinderen zag hij niet meer, al stuurde zij wel regelmatig geld. Bosie voegde zich weer bij hem, totdat het geld op was. Oscar deed redactiewerk en dronk, maar hij schreef niet meer, ‘I can write, but have lost the joy of writing’.
Hij overleed in 1900 in het eenvoudige Hôtel d’Alsace (nu L’Hôtel) in Parijs, 46 jaar oud.
Bij vertrek zien we een wand met een foto’s van Wilde’s graftombe in Parijs. De Franse autoriteiten vonden het beeld te expliciet en lieten het met doeken bedekken. Ook na zijn dood deed Oscar zijn eigen adagium eer aan: ’there is only one thing worse than being talked about, and that is not being talked about.’
Trailer van de film ‘Wilde’ met Stephen Fry (op Primevideo):
Oscar Wilde House
One Merrion Square N, Saint Peter’s,
Dublin, Ireland
https://oscarwildehouse.com/?v=796834e7a283
Rondleidingen alleen op zaterdag om 18.00 uur
Prachtig Froukje, wat een mooi verhaal en wat bijzonder om zo met je mee te kunnen reizen in het Ierse en latere verleden van Oscar Wilde. Erg van genoten, chapeau!