Schilder Max Liebermann kocht in 1909 een prachtig zomerhuis aan de Wannsee bij Berlijn, daar waar rijke Berlijners hun zomerhuizen en zeilverenigingen hadden. Als we op een zonnige lentedag door zijn tuin aan de Wannsee slenteren, begrijpen we meteen waar de impressionistische schilder zijn inspiratie opdeed. Na zijn dood werd zijn weduwe Martha helaas door de nazi’s gedwongen de villa te verkopen.
We nemen vlakbij de Brandenburger Tor de metro naar Wannsee, een ritje van een half uur door de buitenwijken van Berlijn. In de buurt van onze bestemming worden de villa’s steeds groter en zodra we uitstappen zien we op een zonnige dag in maart al veel zeilboten op het meer.
Schilder Max Liebermann kocht dit zomerhuis met een prachtige grote tuin aan het meer in 1909. Hij bracht er vele uren schilderend door, met als resultaat meer dan 200 werken geïnspireerd door die weelderige tuin. Ook nu nog zijn huis en tuin een lust voor het oog. Jammer genoeg mogen we in het huis – vol schilderijen natuurlijk – niet fotograferen.
Max Liebermann (1847-1935) groeide op in Berlijn, onder de rook van de Branderburger Tor, als zoon van een textielfabrikant/bankier. Zijn rechtenstudie verruilde hij al snel voor de kunstacademie, eerst in Berlijn, later in Parijs en Nederland. Hij vertoefde onder meer een tijd in Laren NH en Noordwijk. Rijk als hij was, verzamelde hij met passie het werk van impressionisten. Maar hij wist ook al snel zelf naam te maken als portretschilder in Berlijn waar hij onder meer Einstein portretteerde.
Max Liebermann was in zijn jonge jaren één van de voortrekkers van de moderne kunst in het kunstzinnig verstarde Berlijn. In de villa hangt een keur aan impressionistisch werk. Voordat hij zijn zomerhuis had, bracht hij vaak de zomer door in Nederland. Ook daarvan zijn veel schilderijen bewaard, onder andere die van de meisjes in het Amsterdamse Burgerweeshuis.
Van 1920 tot 1933 was Liebermann president van de Pruissische Kunstacademie. Hij vertrok hier echter toen de academie besloot niet langer werken van joodse schilders toe te laten. De laatste jaren tot zijn dood in 1935 werd het leven steeds moeilijker voor joodse burgers. Zijn weduwe Martha werd later door de nazi’s gedwongen de villa te verkopen. Om zelf deportatie te ontlopen pleegde zij in 1943 zelfmoord.
Wie Berlijn te ver vindt, kan sinds enkele jaren terecht bij het Singer Museum in Laren, zij kregen het schilderij Gehendes Mädchen van Liebermann geschonken.
Lezen: Dem Paradies so fern – door Sophia Mott
Berlijn 1941: Martha, de weduwe van Max Liebermann probeert een uitreisvisum te krijgen om nazi-Duitsland te verlaten. Ze kijkt terug op haar leven met Max, op de gloriejaren, toen ze in kunstzinnige kringen verkeerden, op het veranderende klimaat toen de nazi’s de macht kregen en op het verlies van het familievermogen en zijn dood in 1935.
Liebermann Villa
Colomierstraße 3, Berlin
https://liebermann-villa.de