Jagtlust: herfst op het Six-landgoed

We kwamen voor een rondleiding in huize Jagtlust van de familie Six in ‘s Graveland. Maar het blijkt een wandeling buiten te zijn, over het enorme landgoed! Onze fout, gewoon niet goed gelezen. Toch werd het een verrassende tocht door bos, moestuin en schapenweide, langs het botenhuis en de duiventil. En langs de bijzondere bomen zoals de gouden Japanse notenboom en de mammoetboom (sequoia), geplant door jonkheren met groene vingers. Genieten dus.

Huize Jagtlust, 's Graveland — Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

We mogen dus het landhuis niet in, omdat het tegenwoordig een school voor autistische kinderen is. Van het originele interieur is weinig over. Gelukkig is het heerlijk herfstweer voor een onverwachte wandeltocht. En we hebben geen stiletto’s of ander onbenullig schoeisel aan, dus modderige bospaden zijn geen probleem.

We beginnen rechts van het landhuis, waar een prachtige gouden Japanse notenboom staat te stralen, ooit geïmporteerd door jonkheer Six.

Op het gazon achter de notenboom staat een mooi (mini) Amsterdams grachtenhuisje, met luiken en gevel en al. Het werd ooit gebouwd als speelhuisje voor de kinderen Six (het is een kopie, het origineel ging bij de verkoop in 1992 mee naar het familiehuis van Six in Amsterdam). Aan de andere kant van het gazon staat een theehuis, waar de volwassen rustig hun thee konden gebruiken terwijl de kinderen speelden.

We gaan op weg over het landgoed dat de familie Six van 1861 tot 1992 bezat. Maar de geschiedenis gaat verder terug tot 1660. Toen werd Cornelis Tromp (de admiraal) eigenaar van het Trompenveld, een strook land buiten de ’s-Gravelandse polder. Daar stond de kleine hofstede ’Groot Jan’. Na een serie diverse eigenaren kwam deze buitenplaats in 1861 in handen van de familie Six en werd de naam veranderd in Jagtlust.

Achter het grote huis lopen we langs groen overwoekerde botenhuizen en de nieuw gebouwde boerderij.

De moestuin

We lopen door naar de moestuin verderop, afgebakend door een historische houten schutting. Zoals op elk landhuis, gingen ook de bewoners van Jagtlust op zeker moment groenten verbouwen voor de eigen keuken. Op beschutte plekken liet men fruit(bomen) groeien. Sinds kort gebeurt dat opnieuw, want in 2013 blies een groep enthousiaste vrijwilligers de verwaarloosde moestuin en veldschuur nieuw leven in. Met succes, want nu groeien er weer de heerlijkste groenten en fruitsoorten en graast een kudde schapen vredig in de wei.

De gids van Natuurmonumenten neemt ons na een koffiepauze in de moestuin mee voor een rondje over de rest van het landgoed. Donkere wolken pakken zich soms even samen boven de landerijen en de bossen. Maar het blijft droog en we kunnen vanuit de bossen in de verte Jagtlust zien liggen.

Het ‘rondje Six’ over het landgoed (1,5 km) zoals onze wandeling heet, is genoemd naar jonkheer Jan-Pieter Six (1824-1899), heer van Hillegom en vrijheer van Wimmenum.

Deze Jan-Pieter kocht Jagtlust in 1861 en breidde het landgoed uit met diverse weilanden en achterbossen (Spanderswoud) en zijn erfdeel van ‘Hilverbeek’.

De volgende Jan Six liet in 1900 een verdieping op het huis bouwen en gaf het daarmee zijn huidige uiterlijk. Hij liet ook het mini-grachtenhuisje voor zijn kinderen bouwen, en voor zichzelf een grote oranjerie om zijn gekweekte subtropische planten te laten overwinteren. Later kwamen er nog een koetshuis en landarbeiderswoningen bij.

Huize Jagtlust, 's Graveland theekoepel circa 1870; Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed — theekoepel circa 1870; Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed

Jans tweede zoon Willem Six (1983-1971) erfde Jagtlust in1899. De familie woonde deels op Jagtust en deels in Amsterdam. Uiteindelijk bleven alleen de twee jongste, ongetrouwde dochters van Jan Six op Jagtlust wonen.
In 1992 overleed de laatste dochter, jonkvrouwe Hieronyma Maria Antonia Fortunata (Nine) Six (1905-1992). In 1992 kocht Pier Ebbinge het landgoed van 9,5 ha. In 2006 verkocht hij het weer aan Natuurmonumenten, voor ruim 6 miljoen.

Intussen klimmen we door het struweel, langs de beekjes en woekerende paddestoelenkolonies, totdat we ons doel bereikt hebben: de duiventoren en de prachtige gigantische sequoiaboom (die te groot is voor een foto).

En dan komen we weer terug bij de Japanse notenboom. De wandeling van twee uur (inclusief koffie-/theepauze in de moestuin) is voorbij gevlogen en we nemen afscheid van onze Natuurmonumentengids.