Het paleis van de familie Youssoupoff zit niet in de meeste tours door Sint Petersburg. Onbegrijpelijk wat ons betreft, want het is groots en meeslepend ingericht. En nog belangrijker: hier werd Raspoetin vermoord door prins Felix Youssoupoff en consorten. Dat kunnen we met eigen ogen aanschouwen in de kelder. Al zijn het wassen beelden, het blijft een historische sensatie.
Het enorme stadspaleis van de immens rijke (mogelijk rijker dan de tsaar) familie Youssoupoff ligt aan de rivier de Moika als een grachtenpand aan de Amsterdamse gracht. Ooit stond hier het paleis van een nicht van Peter de Grote, de man die de Russische adel dwong om van Moskou naar Sint Petersburg te verhuizen. De Franse architect Jean-Baptiste Vallin de la Mothe bouwde in 1770 het huidige paleis, dat in 1830 werd gekocht door de familie Youssoupoff. Zij woonden er tot ze in 1917 door de Bolsjewieken werden verjaagd.
Het paleis in immens groot, we kunnen er uren dwalen door de indrukwekkende trappenhuizen, de balzalen, vele zitkamers en het eigen theater. Net als in andere grote Petersburgse paleizen is het één en al goud wat er blinkt, afgewisseld met mooie, soms suikerzoete kleuren en beelden.
Terug in de hal ontdekken we dat we een apart ticket nodig hebben als we de ijzingwekkende kelderscènes willen bekijken. Dat betekent naar goed Russisch gebruik: opnieuw in een rij, ergens in een zijkamertje. Maar het lukt, en niet veel later staan we oog in oog met Raspoetin. Het is ons een raadsel waarom deze warrige Siberische boer en zelfverklaard genezer zo geweldig populair was bij de adellijke dames in zijn tijd. Vooral de tsaar en tsarina liepen met hem weg omdat hij schijnbaar kroonprins Alexei kon genezen van zijn hemofilie. Heilige, mysticus of charlatan?
Raspoetins invloed op de tsarenfamilie en staatszaken werd zo gevaarlijk dat prins Felix Youssoupoff en een aantal geestverwanten besloten dat de wankele tsaar alleen gered kon worden als Grigori Raspoetin zou verdwijnen. Zij nodigden hem in december 1916 uit in het paleis van prins Felix, waar zij probeerden hem te vergiftigen. Dat werkte niet, hij leek immuun voor het gif. Dus vermoordden ze hem en gooiden ze hem in de ijskoude Moika rivier die voor het huis stroomde
Yusupov Paleis
Bezoekersingang: Dekabristov Straat 21, St Petersburg
www.yusupov-palace.ru
Rondleiding door een virtuele nazaat van Nathalie sur la place Rouge (Gilbert Bécaud):
