Art Deco in Brussel

foto: Anne Jea

Elk voorjaar in maart is er het Brussels Art Nouveau & Art Deco festival, met bezoeken aan uitzonderlijke huizen en interieurs, rondleidingen en andere evenementen.
Victor Horta, de man die Brussel zijn gezicht gaf, is daarbij natuurlijk alom tegenwoordig. Hier alvast een voorproefje van zijn oeuvre en dat van een paar van zijn collega’s.

Autrique Huis

Dit is het eerste woonhuis dat echt tot Horta’s Art Nouveau-periode gerekend wordt: het Autrique-huis ontwierp hij (23 jaar oud) voor zijn vrijmetselaarsvriend ingenieur Eugène Autrique in 1893. Superrijk is Eugène niet, Horta heeft waarschijnlijk zelf bijbetaald om de luxere materialen te kunnen kopen die bij zijn stijl gaan horen. Het hele huis is ingericht, tot en met potten en pannen en nachtkleding die te drogen hangt in de badkamer. Voor die tijd is het een erg licht huis met grote ramen. Al krijgen wij, als we de hal met het golvende mozaïek binnen gaan, toch een beetje het gevoel bij oudtante op bezoek te zijn. Wel heel knus dus.

Haachtsesteenweg 266 Brussel https://www.autrique.be/fr/

Huis Tassel, Victor Horta
Huis Tassel, foto: Henry Townsend

Huis Tassel

Ongeveer tegelijkertijd met Huis Autrique, ontwerpt Victor Horta ook een huis voor Emile Tassel, een collega en vrijmetselaarsvriend van Eugène Autrique. Het is bestemd als woonhuis voor Emile Tassel en zijn moeder. Ook in dit herenhuis uit 1893 verraden de open ruimtes, de zichtbare ijzeren structuren, de natuurlijke lichtinval en de serre in het midden van het huis duidelijk de hand van Horta. Al is er tegenwoordig in dit pand een Europese instelling gevestigd, de entree met zijn geelgouden gloed blijft indrukwekkend, en de eetkamer heeft nog het oorspronkelijke behang.

Paul-Emile Jansonstraat 6, Brussel. Alleen bij bijzondere gelegenheden.

Toch binnenkijken: www.youtube.com/watch?v=BBe9MEBobd4

Huis Solvay, Victor Horta
Huis Solvay, foto: LBM1948

Huis Solvay

Zonder twijfel het creatieve meesterwerk van Horta, dit sprookjesachtige paleis aan de Louizalaan. Hij bouwde het voor Armand Solvay, telg uit een rijk geslacht van industriëlen die een huis wilde hebben waar het bezoek van zou opkijken. Horta kreeg carte blanche, zodat hij zich hier helemaal kan uitleven in glas, ijzer, marmer, fraaie krullen en kunstwerken van glas-in-lood. Hij ontwierp ook de meubels. Beroemd is de trap met balustrade in verguld metaal die voert naar een overloop met de enorme schilderij van Théo Van Rysselberg. De kamers zijn gescheiden door glazen wanden met verschillende motieven. Op de beletage zijn de schitterende salon en eetkamer. Een ware symfonie in geel, goud, oranje, wit en gefilterd licht. Sinds 1956 is Hotel Solvay het eigendom van de familie Wittamer-Descamps. Zij laten maar mondjesmaat bezoekers toe. Wie tot de gelukkigen behoort moet wel eerst zijn doopceel laten lichten, hooggehakte schoenen en paraplu’s thuislaten en beloven niet te fotograferen en filmen.

224 Avenue Louise, Brussel www.hotelsolvay.be

Bezoekmogelijkheden www.voiretdirebruxelles.be (bij: uitzonderlijke interieurbezoeken) 


Van Eetvelde Huis

Horta leverde dit meesterwerk in 1897 op voor Edmond van Eetvelde, raadgever van Leopold II en gouverneur van Belgisch Congo. Horta ontwierp het huis bouwen rond een lichtschacht die hij een schitterende glazen overkapping meegaf. Ook bijzonder bij dit huis: de prachtige wintertuin.

Palmerstonlaan 4, Brussel. Open: alleen bij bijzondere gelegenheden.

Max Hallet Huis, Victor Horta
Hallet Huis, Louizalaan, foto: Zinneke

Max Hallet Huis

Dit huis dat Horta in 1904 bouwde is een kunstwerk vol kleuren, spiraalvormen en licht. Opdrachtgever was advocaat Max Hallet, die het liet bouwen om zijn vrienden en klanten in een indrukwekkende en luxe omgeving te kunnen ontvangen. Bij de entree en het marmeren trappenhuis is al duidelijk dat dit ook hier weer goed gelukt is.

Louizalaan, 346 Brussel. Open: alleen bij bijzondere gelegenheden.

Géén Horta, wel Art Nouveau

Albert Ciamberlani, schilder

In Brussel is het bijna overal Horta wat de klok slaat. Toch liet Paul Hankar, die andere bekende Art Nouveau-architect, ook zijn sporen na. Zo bouwde hij in 1897 het Ciamberlani huis voor de schilder Albert Ciamberlani. Kunstschilder Ciamberlani ontwierp zelf de tekening voor de prachtige goudgele sgraffito (lijntekening in verse mortel gekrast en ingekleurd volgens de frescotechniek). Geen wonder dat er fraaie schilderingen te vinden zijn. Het was een kleine wereld, destijds in Brussel, want Ciamberlani werkte ook af en toe in opdracht van Victor Horta. Ook interessant: op nummer 71 van dezelfde straat staat het huis dat architect Paul Hankar voor zichzelf bouwde. Een Frans gezin bewoont nu het Ciamberlani huis. Ze restaureerden het en laten bezoekers toe tijdens open dagen.
Defacqzstraat, 48, Brussel. www.hotelciamberlani.com

Paul en Lina Cauchie, kunstenaars

Vraag ons niet naar de details, maar na zo veel Horta, zien we onmiddellijk dat dit van een andere architect is. En toch is het ook art nouveau. Dit huis is ontwerpen door kunstenaar Paul Cauchie die er samen met zijn eveneens schilderende vrouw Lina woonde.

Frankenstraat 5 Brussel. www.cauchie.be/

Palais Stoclet

Als er iemand met een gouden lepel in zijn mond is geboren, dan was het wel bankierszoon Adolphe Stoclet (1871-1949). Hij moest al op jonge leeftijd zijn overleden vader opvolgen als baas van de grootste multinational Société Générale de Belgique (banken, wapens, mijnen). In Wenen leerde  Adolphe architect Joseph Hofmann kennen, meester van de Wiener Werkstatte (vergelijkbaar met Jugendstil, art nouveau, deco). Over kunst en hun avantgardistische voorkeuren waren ze het al snel roerend eens en Adolphe Stoclet vroeg Hoffmann een villa te bouwen. Het werd de droom van elke architect: Hofmann kreeg carte blanche plus een onuitputtelijk budget. Zo zette hij tussen 1907 en 1911 een meesterwerk neer: een extreem luxueus en toch verfijnd huis, met een exterieur van wit marmer en een interieur beschilderd door Gustav Klimt en Fernand Khnopff. De bouwkosten zijn nooit bekend gemaakt, maar ze moeten aanzienlijk geweest zijn voor rijkste bouwwerken van de twintigste eeuw dat nu op de Unesco werelderfgoedlijst staat. Adolphe Stoclet woonde er tot zijn dood in 1949, nu bewonen zijn erfgenamen het. Daarom is het niet te bezoeken. Mocht dat veranderen, dan staan wij vooraan in de rij, want de video is veelbelovend.
Avenue de Tervuren 281, 1150 Woluwe-Saint-Pierre, Brussel.

Er zijn veel rondleidingen door de Art Nouveau- en Art Déco-huizen, wij vonden die van ARAU heel informatief en professioneel (ARAU www.arau.org).

Zie ook: Victor Horta, de architect van Brussel

 

 

Berichten gemaakt 194

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Gerelateerde berichten

Type je zoekwoorden hierboven en druk op Enter om te zoeken. Druk ESC om te annuleren.

Terug naar boven